Wspólnie rozwiązują oni wiele zawiłych i skomplikowanych zagadek, razem także przez jakiś czas mieszkali w Londynie. Doktor Watson jest emerytowanym chirurgiem wojskowym, natomiast jego przyjaciel – uzależnionym od różnych używek, niezwykle utalentowanym detektywem-amatorem. John jest średniego wzrostu, dobrze zbudowanym mężczyzną, w czym jest podobny do swojego przyjaciela. Jako różnice można przede wszystkim wymienić kwałt twarzy i szczęki – podczas gdy pierwszy z mężczyzn wyróżnia się kwadratową szczęką i przeciętnym kształtem twarzy, jego towarzysz ma twarz podłużną. Z racji wieku skóra obu mężczyzn pokryta jest licznymi zmarszczkami. Ich styl ubierania także jest podobny, jednakże Holmes posiada charakterystyczny dla siebie strój (kraciasty płaszcz w dziwnym odcieniu zieleni, czapka oraz fajka), natomiast Watson nie ma ulubionego ubrania.

Podczas gdy Sherlock oddaje się w stu procentach życiu zawodowemu, John znajduje swoją miłość (Mary Morstan – powieść „Znak Czterech”) i wkrótce żeni się. Pierwszy z nich ma niezwykłą zdolność do trafnej analizy faktów, podczas gdy drugi dopiero uczy się tej techniki i tylko w niektórych przypadkach mu się to udaje. Detektyw ma także przewagę w kwestii obserwowania otoczenia, jak sam określał: „Watson potrafi patrzeć, ale nie obserwować”. Dwie powyższe cechy emerytowanego medyka nieraz irytują Sherlocka, dla którego rozwiązanie niezwykle zawiłych zagadek jest zaledwie zadaniem na pięć minut, jednak nie potrafi się on długo gniewać, bo z tej różnicy w analizowaniu otoczenia często wynikają nowe spostrzeżenia, do których żaden z osobna nie dochodzi.

Tak było na przykład w powieści „Pies Baskerville’ów”, wówczas detektyw pochwalił swojego przyjaciela – co zdarza się niezmiernie rzadko. Rola Watsona w rozwiązywaniu zagadek jest zdecydowanie skromniejsza, niż rola Sherlocka – służy on oczywiście radą z punktu widzenia medycznego, ale prócz tego jedynie snuje domysły, które naprowadzały Holmesa na właściwy trop. Sherlock ma umysł analityczny, dominującą funkcję w jego życiu pełni myślenie (które często jest niemalże bezbłędne) i nie ma w nim miejsca na uczucia, co stanowi istny kontrast dla postaci Watsona, który po kilku latach bliskiej przyjaźni z detektywem wyjeżdża z Londynu dla swojej ukochanej. Można z tego słusznie wywnioskować, że bardziej rozbudowane życie osobiste ma emerytowany chirurg. Często także służy on pomocą w sprawach nie dotyczących śledztw, tj. W sprawach prywatnych, swojemu przyjacielowi.

Stosunek do innych osób to coś, co tworzy spory kontrast pomiędzy mężczyznami. Podczas gdy Sherlock traktuje większość ludzi jako element układanki, tudzież zagadki, John nawiązuje z nimi kontakty osobiste, nie tylko zawodowe. Najlepiej udowadnia to ślub Johna z panną Mary, podczas gdy w tym czasie Sherlock nieustannie pracował. Nie można jednak powiedzieć, że detektyw traktował tak wszystkich ludzi – potrafił się także martwić o los innych, zwłaszcza bliskich, jak na przykład w noweli „Trzej panowie Garrideb”, gdy wpadł w panikę, sądząc, że jego współpracownik został zastrzelony. Oboje są mili i życzliwie nastawieni do innych ludzi, chociaż uczucia częściej przejawia Watson. Zaprezentowane przeze mnie postacie mają kilka cech wspólnych, jednak można odnaleźć pomiędzy nimi więcej różnic niż cech. To jest świetny przykład tła dla twierdzenia, że przeciwieństwa się przyciągają.