2016-10-12
Październik i maj to miesiące tradycyjnie poświęcone Maryi. Do sanktuarium w portugalskiej Fatimie przybywa wtedy najwięcej pielgrzymów i to z różnych stron świata. Rekordowe tłumy oczekiwane są jednak w 2017 roku, podczas obchodów setnej rocznicy objawień Maryi młodym pastuszkom.

W miejscu ukazywania się Matki Bożej w 1919 r. wybudowano kaplicę, a następnie – ze względu na rzesze przybywających tu ludzi – kościół, zwany obecnie Bazyliką Matki Bożej Różańcowej z Fatimy. Ponieważ liczba pielgrzymów stale wzrastała, w 2007 roku powstała kolejna świątynia – Bazylika Trójcy Przenajświętszej, mogąca pomieścić ponad 8 630 osób. W sumie w 2015 roku w uroczystościach w sanktuarium w Fatimie uczestniczyło ponad 6,6 mln osób (w większości Portugalczyków), w tym ponad 125 tysięcy pielgrzymów zagranicznych (najwięcej Hiszpanów, Włochów i Polaków)[1]. Fatima jest najważniejszym sanktuarium w Portugalii.

 

Historia objawień

Trójka małych pastuszków – Franciszek i Hiacynta Marto oraz Łucja dos Santos – po raz pierwszy zobaczyła Maryję 13 maja 1917 roku na polu w Cova da Iria (obecnie dzielnica Fatimy). Matka Boża prosiła, by przez sześć kolejnych miesięcy przychodzili tam o tej samej porze, 13. dnia danego miesiąca. W kolejnych objawieniach Maryja namawiała dzieci do codziennej modlitwy różańcowej w intencji pokoju na świecie (trwała wówczas I wojna światowa) i o nawrócenie grzeszników, a także o czynienie pokuty. Prosiła również o rozpowszechnienie nabożeństwa do Niepokalanego Serca Maryi (w pierwsze soboty miesiąca) i ostrzegała przed drugą, jeszcze gorszą wojną, jeśli ludzie nie przestaną czynić zła (II wojna światowa). Wieść o objawieniach szybko rozeszła się po okolicy, przyciągając z miesiąca na miesiąc coraz większe tłumy ludzi, zarówno wierzących, jak i wątpiących w ukazywanie się Matki Bożej. Dlatego Maryja obiecała uczynić w październiku cud, który wszyscy będą mogli zobaczyć. W wyznaczonym dniu, po ulewnym deszczu, kilkadziesiąt tysięcy osób (w tym naukowcy, dziennikarze i ludzie niewierzący) zaobserwowało dziwne zachowanie słońca, które wirowało po niebie i zbliżało się do ziemi, wywołując przerażenie zebranych. Zjawisko, nazwane „cudem słońca”, trwało około 10 minut, a po jego zakończeniu zarówno ziemia, jak i przemoczone ubrania ludzi były suche. Dokładnie 13 lat później kościół rzymskokatolicki oficjalnie uznał to wydarzenie za cud.

Franciszek i Hiacynta zmarli kilka lat po zakończeniu objawień (obecnie uznano ich za „błogosławionych”), natomiast Łucja wstąpiła do klasztoru karmelitanek w Coimbrze, gdzie zmarła w wieku 98 lat (trwa jej proces beatyfikacyjny). Groby całej trójki znajdują się w Bazylice Matki Bożej Różańcowej w Fatimie.

 

Długoletnie przygotowania do uroczystości

Duchowe przygotowania do jubileuszu 100-lecia objawień fatimskich trwają już od 2010 roku w formie specjalnego programu duszpasterskiego, przybliżającego najważniejsze aspekty orędzia. W 2014 roku rozpoczęto renowację Bazyliki Matki Bożej Różańcowej, charakterystycznego smukłego kościółka z wysoką dzwonnicą i kolumnadami. Prace zakończono w lutym br. i obejmowały m.in. zwiększenie liczby wejść do świątyni, odnowienie nagrobków trójki wizjonerów oraz renowację organów tubowych. Dodatkowo unowocześniono stronę internetową sanktuarium (jest dostępna w 7 językach), a w przygotowaniu jest aplikacja mobilna, ułatwiająca zaplanowanie pobytu w Fatimie.

Powstał również 6-odcinkowy serial RTP „Fatima i świat” („Fátima e o Mundo”) oraz film dokumentalny „Fatima na świecie” („Fátima no mundo”, 2014, reż. Manuel Arouca), ukazujący rozprzestrzenianie się orędzia i kultu Matki Bożej Fatimskiej na całym globie, w tym w Polsce. Ten oraz inne filmy o objawieniach, życiu pastuszków oraz związkach Fatimy z papieżami można obejrzeć bezpłatnie w sali kinowej sanktuarium.

Oficjalnym symbolem jubileuszu jest Niepokalane Serce Maryi, nawiązujące do słów Matki Bożej będących hasłem uroczystości: „Moje Niepokalane Serce doprowadzi was do Boga”.

 

Program jubileuszu

Od lutego br. do października 2017 r. zaplanowano około 150 projektów kulturalnych i formacyjnych, w tym publikacje, koncerty, wystawy, przedstawienia oraz konferencje naukowe. Uroczystości jubileuszowe w Fatimie mają na celu podkreślenie wagi wydarzenia, które odbyło się tutaj w 1917 roku, oraz ukazanie aktualności tych orędzi.

Bazylika Trójcy Przenajświętszej od 26 listopada br. do 31 października 2017 r. będzie gościć wystawę czasową „Barwy słońca – światło Fatimy w świecie współczesnym”, upamiętniającą „cud słońca” z 13 października 1917 r. Odtworzona zostanie sceneria ostatniego objawienia Matki Boskiej oraz pokazane zostaną zdjęcia zrobione wówczas w Cova da Iria, jak również bezpośrednie relacje świadków tego wydarzenia.

W dniach 12, 13 i 14 maja 2017 r. na fasadzie Bazyliki Matki Bożej Różańcowej organizatorzy wyświetlą pokaz video mappingu „Fatima – czas światła”. W sześciu scenach przedstawione zostaną najważniejsze treści orędzia Maryi oraz ich związek z historią ostatnich stu lat.

Swoją obecność na majowych uroczystościach zapowiedział papież Franciszek, co zapewne zainteresuje pielgrzymów planujących wizytę w sanktuarium. Dotychczas miejsce to odwiedziło trzech następców świętego Piotra: Paweł IV (w 1967 r.), Jan Paweł II (w 1982, 1991 i 2000 r.) oraz Benedykt XVI (w 2010 r.)

Natomiast 13 października 2017 r. w Bazylice Matki Bożej Różańcowej odbędzie się premierowy koncert, zamówionych specjalnie na tę uroczystość, 13 utworów Sir Jamesa MacMillana, cenionego, współczesnego, szkockiego kompozytora i dyrygenta, którego dzieła grają najlepsze, światowe orkiestry. Zarówno te kompozycje, jak i dodatkowy utwór portugalskiego kompozytora Eurico Carrapatoso wykonana Chór i Orkiestra Fundacji Gulbenkiana.

Szczegółowy program obchodów znajduje się na stronie sanktuarium: www.fatima.pt/pl.

 

Polski wkład w obchody

W październiku 2017 r. odbędzie się również premiera filmu animowanego (robocza nazwa to „Fé”, czyli „Wiara”) nawiązującego do objawień maryjnych w Cova da Iria. W opowieści pojawi się troje pastuszków, dwójka współczesnych nastolatków pomagająca aniołowi z amnezją oraz papież Franciszek, który… przemówi własnym głosem (producenci mają zgodę na wykorzystanie nagrań przemówień papieża z maja przyszłego roku). W animacji usłyszymy też głos znanego portugalskiego trenera piłkarskiego José Mourinho. Film powstaje w koprodukcji między portugalską firmą Imaginew oraz cenionym polskim producentem Platige Image (m.in. „Katedra”, „Miasto ruin”, „Animowana historia Polski”). Animacja pojawi się w 5 wersjach językowych (portugalski, angielski, hiszpański, włoski i polski), a dla ponad 30 języków zostaną przygotowane napisy. Film posiada akceptację Watykanu oraz Sanktuarium w Fatimie.

Fragment filmu można zobaczyć tutaj: www.youtube.com/watch?v=6wBL7cvAlqI.

Więcej informacji o filmie: http://imaginew.pt/application_en/views/projects.php

 

Warto zobaczyć

Standardowa trasa pielgrzymek obejmuje zazwyczaj poniższe miejsca:

·         Kaplica Objawień (Capelinha das Aparições) – niewielka, prosta kapliczka przypominająca domek, przed którą stoi figura Matki Boskiej Fatimskiej. W jej koronie znajduje się kula, która raniła Jana Pawła II podczas zamachu w dniu 13 maja 1981 r. Papież podarował ją jako wotum dziękczynne. Kaplicę i statuę chroni przeszklony pawilon, w którym odbywają się Msze święte i nabożeństwa.  

·         Bazylika Matki Bożej Różańcowej z Fatimy (Basílica de Nossa Senhora do Rosário de Fátima) – strzelisty kościółek z 65-metrową dzwonnicą, zwieńczoną koroną z brązu i podświetlanym krzyżem. Nad głównym wejściem znajduje się prawie 5-metrowy posąg Maryi wykonany według wskazówek Łucji, a w środku – groby Franciszka, Hiacynty i Łucji. Na bocznych ołtarzach z portugalskiego marmuru znajdują się brązowe reliefy przedstawiające czternaście tajemnic różańca. Piętnasta tajemnica ukazana jest w formie płaskorzeźby nad ołtarzem.

·         Plac Modlitwy – przed bazyliką, to tutaj gromadzą się wierni podczas ważniejszych uroczystości i to tutaj odbywa się wieczorna procesja ze świecami.

·         Bazylika Trójcy Przenajświętszej (Basílica da Santíssima Trindade) – znajduje się naprzeciwko Bazyliki Matki Bożej Różańcowej. To nowoczesny budynek w kształcie koła o średnicy 125 metrów, bez żadnego punktu podparcia w środku. W ołtarzu umieszczono kamień z grobu św. Piotra Apostoła w Watykanie, a za nim – misterną, pozłacaną mozaikę przedstawiającą Baranka Bożego, aniołów i świętych, w tym Matkę Bożą z Franciszkiem, Hiacyntą i Łucją. W podziemiach bazyliki odbywa się wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu.

·         Fragment muru berlińskiego – betonowy, ponad 6-metrowy blok o wadze 2,6 ton, umieszczony w przeszklonej rotundzie, stanowi pamiątkę po upadku komunizmu w Europie oraz wyjątkowe wotum dziękczynne.

·         Droga krzyżowa (Via Sacra) – niedaleko ronda Rotunda Sul, gdzie znajduje się pomnik pastuszków, rozpoczyna się droga krzyżowa ufundowana przez węgierskich katolików, zwana też Kalwarią Węgierską. Trasa wiedzie ścieżkami, które niegdyś przemierzali Franciszek, Hiacynta i Łucja pędząc stado owiec z pobliskiego Aljustrel na pola w Cova da Iria.

·         Domy pastuszków w Aljustrel – w domu Franciszka i Hiacynty Marto (Casa de Francisco e Jacinta), Łucji dos Santos (Casa de Lucia) oraz Domu-Muzeum (Casa-Museu de Aljustrel) można zobaczyć, jak wyglądało codzienne życie dzieci i tutejszych mieszkańców. Są tu m.in. sprzęty domowe oraz służące do pracy.

 

Więcej informacji o sanktuarium w Fatimie można znaleźć na: www.fatima.pt/pl.

Nadesłał: Turismo de Portugal http://www.visitportugal.com