2025-10-28
Coraz więcej przedsiębiorców myśli o sukcesji z wyprzedzeniem

W ciągu zaledwie dwóch lat od wejścia w życie ustawy o fundacji rodzinnej w Polsce powstało już kilka tysięcy takich podmiotów. To sygnał, że przedsiębiorcy coraz częściej traktują sukcesję jako kluczowy element długofalowego zarządzania firmą. Ekspertki z kancelarii KBiW Kurpiejewski, Budzewski i Wspólnicy oraz WWLegal Wądołowski i Wspólnicy podkreślają, że dobrze zaplanowana sukcesja to dziś jedno z najważniejszych wyzwań biznesowych w Polsce.

Ustawa o fundacji rodzinnej z 2023 roku otworzyła przed przedsiębiorcami zupełnie nową możliwość - uporządkowania majątku i zapewnienia ciągłości firmy w sposób niezależny od konfliktów rodzinnych. Jak wynika z danych Ministerstwa Sprawiedliwości, w Polsce działa już kilka tysięcy fundacji rodzinnych, a średni wiek fundatora to około 51 lat. Co istotne, coraz częściej fundacje zakładają osoby aktywne zawodowo, w wieku od 40 do 55 lat, a nie jedynie seniorzy planujący emeryturę. - Fundacja rodzinna to narzędzie, które pozwala wreszcie wprowadzić porządek w procesie przekazywania firmy. Fundator może oddzielić zarządzanie od własności i zabezpieczyć bliskich, nie narażając firmy na rozpad - wyjaśnia mec. Aleksandra Grabarska z kancelarii KBiW Kurpiejewski, Budzewski i Wspólnicy.

Jak uniknąć błędów przy sukcesji

Zainteresowanie fundacjami rośnie, ale wraz z nim pojawiają się też typowe błędy. Część przedsiębiorców traktuje fundację jak alternatywną formę prowadzenia działalności gospodarczej lub narzędzie do unikania podatków. - Fundacja rodzinna nie jest alternatywą dla spółki akcyjnej czy spółki z o.o. Jej zadaniem nie jest prowadzenie działalności operacyjnej, lecz gromadzenie majątku i zabezpieczenie beneficjentów. To narzędzie dla osób, które chcą myśleć o firmie w perspektywie pokoleń - podkreśla mec. Aleksandra Brożek z kancelarii WWLegal Wądołowski i Wspólnicy

Jak wskazują ekspertki, wielu fundatorów popełnia błąd zakładając fundację „na próbę” i wnosząc do niej tylko część majątku. Tymczasem proces ten wymaga przemyślanej strategii, od dokładnej analizy aktywów po rozmowy z potencjalnymi beneficjentami. - Statut fundacji trzeba przygotować kompleksowo od początku. Najwięcej błędów wynika z pośpiechu i braku rozmowy w rodzinie o tym, jak ma wyglądać przyszłość firmy – zauważa mec. Grabarska.

Zmiany w przepisach i nadchodzące wyzwania

Już we wrześniu 2025 r. wejdą w życie nowe regulacje ograniczające możliwość sprzedaży majątku wniesionego do fundacji rodzinnej. Nowe przepisy wprowadzają 36-miesięczny okres karencji. Dopiero po jego upływie majątek będzie mógł być zbywany z zachowaniem ulg podatkowych. Zmiany obejmą także opodatkowanie najmu krótkoterminowego, z którego do tej pory korzystało wiele fundacji.
- Pierwotnie rozważano blokadę na 15 lat, więc obecne trzy lata to kompromis. Chodzi o to, by ograniczyć wykorzystywanie fundacji wyłącznie w celach optymalizacyjnych. Ustawodawca jasno wskazuje, że ma to być narzędzie ochrony i stabilności, a nie szybkiego obrotu majątkiem - komentuje mec. Grabarska.

Dodatkowym wyzwaniem pozostaje przestarzały system rejestracji fundacji rodzinnych.  Dokumenty nadal należy składać w formie papierowej do sądu w Piotrkowie Trybunalskim. - To anachronizm w dobie cyfryzacji. Niezbędne jest wprowadzenie elektronicznego rejestru i możliwości pobierania odpisów online, podobnie jak w KRS – wskazuje mec. Brożek.

Rola kancelarii i doradców

Ekspertki podkreślają, że sukcesja to proces, który wymaga współpracy prawników, doradców podatkowych i samej rodziny. - Dojrzała fundacja zaczyna się od rozmowy z rodziną, doradcami, z samym sobą. Chodzi o to, by określić, co naprawdę chcemy zabezpieczyć i komu powierzyć decyzje. Dobrze zaprojektowana fundacja to nie tylko ochrona majątku, ale też spokój w rodzinie i w firmie - podsumowuje mec. Grabarska.

Rosnące zainteresowanie fundacjami rodzinnymi pokazuje, że polski biznes dojrzewa do rozmowy o sukcesji. W ciągu dwóch lat od wprowadzenia ustawy powstało już kilka tysięcy takich podmiotów, a eksperci przewidują dalszy wzrost ich liczby. Kluczowym czynnikiem sukcesu pozostaje jednak odpowiedzialne planowanie i wsparcie prawne. Tylko wtedy fundacja rodzinna stanie się realnym narzędziem ochrony dorobku i ciągłości pokoleniowej firm rodzinnych.

Nadesłał: Redakcja News