1.       Czy mnie na to stać?

Pytanie o cenę pojawia się w pierwszej kolejności. Już samo hasło „zakup domu za granicą” wielu osobom kojarzy się z ogromnymi wydatkami, o wiele większymi niż  zakup domu w Polsce. Chorwackie ceny za m2 gruntu czy gotowego mieszkania lub domu są bardzo podobne do cen polskich, w lokalizacjach o podobnej atrakcyjności. Można przyjąć, że na Pelješacu cena za m2 ziemi budowlanej oscyluje wokół 130 EUR, ale z widokiem na morze osiąga ona nawet 300-400 EUR i więcej. W Dubrowniku m2 ziemi budowlanej to koszt sięgający nawet 2000 EUR (z pozwoleniem na budowę i projektem apartamentowca). Natomiast w środku Półwyspu Pelješac, wśród gór, m2 ziemi budowlanej może kosztować nawet 20-30 EUR. Podobne rozbieżności są pomiędzy m2 domów i mieszkań. Lokalizacja ma znaczenie zasadnicze, ponieważ stosunek ceny za m2 między domem w środku kraju, a posiadającym panoramiczny widok na morze, może sięgać stosunku 1:10 i 1:100. Trzeba również pamiętać, aby do kosztów doliczyć podatek od zakupu nieruchomości w wysokości 3% od ceny zakupu, a także opłatę notarialną w wysokości około 50 Kun za potwierdzenie zgodności danych kupującego. Jeśli będziemy potrzebować wsparcia prawnika w przygotowaniu umowy, cena jest uzależniona od kwoty transakcji, jednak wynosi nie więcej niż 2%.

2.       Jak szukać?

Szukając domu czy to w Polsce czy w Chorwacji pierwszym miejscem, do którego się kierujemy jest Internet i strony z ogłoszeniami nieruchomości. Takie poszukiwania to sposób najmniej efektywny, najbardziej czasochłonny i stresujący. Znaczna część ogłoszeń nie jest aktualizowana lub usuwana, dlatego pytając o daną nieruchomość (po chorwacku lub angielsku) bardzo często nie dostajemy odpowiedzi lub po jakimś czasie dowiadujemy się, że ogłoszenie jest nieaktualne, albo że cena z ogłoszenia w ciągu nocy wzrosła o 20%. Jeśli jednak chcemy działać samodzielnie njuskalo.hr jest zdecydowanie wiodącym portalem, choć warto też spojrzeć na te małe i bardziej lokalne platformy.

Drugi sposób to poproszenie o pomoc zaprzyjaźnionych Chorwatów. Lokalsi lepiej znają sytuację i dobrze orientują się kto w okolicy chce sprzedać dom czy działkę. Sposób ten działa wyłącznie wtedy, gdy jesteśmy zaprzyjaźnieni z osobą polecającą i mamy pewność, że nieruchomość, którą rekomenduje warto kupić. Jeśli nie chcemy tracić czasu na niepotwierdzone ogłoszenia najlepiej udać się do lokalnego biura nieruchomości, gdzie dostaniemy ofertę dopasowaną do naszych oczekiwań i możliwości finansowych. Ten sposób ma również swoje wady. Problemem może okazać się bariera językowa, zwłaszcza jeśli pośrednik nie wywiąże się ze swoich zobowiązań i konieczne będzie dochodzenie roszczeń. Nie wszyscy pośrednicy biegle posługują się językiem angielskim, podobnie jest w przypadku klientów. Jeśli jest taka możliwość najlepiej porozumiewać się przez zaufanego tłumacza. Pozornie, pomimo prowizji, nie musi być to sposób droższy od poszukiwania na własna rękę, a unika się w dużym stopniu ryzyka oszustwa.

Zdecydowanie najlepszym i najbezpieczniejszym sposobem jest skorzystanie z polskiego biura nieruchomości, które specjalizuje się w działalności na chorwackim rynku. Klient podpisuje umowę na warunkach prawa polskiego i w przypadku błędu agencji jest świetnie chroniony, dzięki ubezpieczeniu OC, z którego łatwo uzyska ewentualne odszkodowanie. Ponieważ agencja ma pośredników mieszkających i działających na stałe na określonym obszarze Chorwacji, ma dostęp do najświeższych ofert. Dzięki dobrym kontaktom lokalnym są to oferty ekskluzywne, które nigdy nie trafią na portale ogłoszeniowe. Pozornie, z powodu prowizji dla agencji, wydaje się to sposób kosztowny, ale w ostatecznym rozliczeniu klient najczęściej dokonuje transakcji szybkiej i, co najważniejsze, bezpiecznej. Skorzystanie z polskiego pośrednika to ogromna oszczędność czasu i pewność transakcji. Pośrednik prowadzi klienta przez cały proces, tłumaczy kolejne etapy postępowania i pomaga we wszystkich kwestiach formalnych. Jest to zdecydowanie najlepsza droga zakupu.

3.       Jakich problemów można się spodziewać?

Decydując się na zakup nieruchomości w Chorwacji powinniśmy być gotowi na trzy główne problemy: prawne, niespójności pomiędzy regionami i przedłużający się czas transakcji. Niestety, nadal sporo nieruchomości ma niejasny stan prawny. Jeżeli jednak zdecydujemy się na zakup takiej nieruchomości, trzeba być przygotowanym na długotrwałe i kosztowne czynności wymagające zaangażowania lokalnego prawnika. Warto jednak rozważyć przebycie tej drogi, bo nieruchomości z problemami prawnymi mogą stanowić świetną okazję inwestycyjną dzięki znacznie niższym cenom zakupu. Niejasne kwestie prawne to pokłosie ustroju socjalistycznego, kiedy ziemia w Chorwacji była uważana za własność społeczną, więc nie było zbyt wielu ewidencji gruntów. Chorwackie rodziny tradycyjnie przekazują ziemię z ojca na syna. W związku z tym, od dziesiątek lat, wiele osób nie zaprzątało sobie głowy aktualizacją tytułów własności gruntów i innych zapisów w rejestrach. Dlatego często trudne może być dokładne określenie, kto jest właścicielem nieruchomości. Inne przeszkody mogą wynikać z własności społecznej. Jeśli kupimy nieruchomość, która jest własnością społeczną to obywatele mogą zgłaszać wobec niej swoje roszczenia. Bardzo ważne, aby dokładnie sprawdzić czy nieruchomość nie ma takiego statusu oraz czy nie toczy się wobec niej postępowanie restytucyjne związane z przywróceniem majątków odbieranych przez reżim komunistyczny.

Niestety, nadal częstą praktyką jest budowanie nie tylko domów, ale też hoteli bez pozwoleń urzędowych. Dzieje się tak ponieważ bardziej opłaca się inwestorowi szybko postawić budynek i pobierać z niego pożytki, niż czekać z budową na pozwolenia. Takie budynki dopiero po ich postawieniu są badane przez odpowiednie instytucje i uzyskują pozwolenie na użytkowanie. Nie jest to duży problem, ale warto mieć świadomość możliwych dodatkowych kosztów i konieczności uregulowania kwestii formalnych.

Częstymi problemami są te związane z różnicami pomiędzy poszczególnymi regionami kraju. Chociaż chorwacki rynek nieruchomości rośnie i jest coraz bardziej popularny nadal istnieją pewne niespójności pomiędzy poszczególnymi regionami. Rynek jest trudny do odczytania, a standardy pracy urzędników i zwyczajowe zachowania uczestników rynku bywają rozbieżne i zaskakujące. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy kupujemy nieruchomości położone w obszarze chronionym historycznie lub przyrodniczo, a w szczególności w pobliżu wybrzeża morskiego. Trzeba się liczyć z niejasnościami i koniecznością mozolnego poszukiwania informacji, które na dojrzalszych rynkach są uporządkowane i stosunkowo łatwo dostępne.

Wiele osób może zniechęci długotrwały proces poprzedzający samo zawarcie transakcji. Odpowiednią nieruchomość najpierw trzeba znaleźć, później sprawdzić jej stan prawny, rozwiązać ewentualne kłopoty. Taki proces może trwać nawet kilka lat, ale jak mówią osoby, które pokonały ten proces - zdecydowanie warto.