2016-10-27
Pogarszanie się wzroku wraz z wiekiem może mieć różne podłoża. To często genetyka, wpływ innych chorób, ale w dużej mierze także nasze codziennie wybory i profilaktyka.

Czy faktycznie pogorszenie wzroku na późne lata to tendencja, której nie można zapobiec? Dr Andrzej Styszyński, okulista i ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej, odpowiada na to pytanie.

 

Dostrzeż wadę!

W rozpoznaniu zmian wzroku bardzo ważna jest obserwacja i wzmożona koncentracja nawet na małych wadach naszego widzenia. Wszelkie rozmycia obrazu, plamki, smugi oraz zmiany w postrzeganiu barw to potencjalne zagrożenie, dosłownie, dla naszego spojrzenia na świat. Jeśli nie mamy pewności co do naszego sposobu widzenia, najlepiej o pomoc poprosić specjalistę.

„Wiele starszych osób przyjmuje, że wraz z wiekiem pogorszenie wzroku to naturalne zjawisko, jednak nie do końca jest to prawdą” – komentuje Dr Andrzej Styszyński, okulista i ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej. „Postęp technologiczny oraz akcentowanie tematu profilaktyki w społeczeństwie, skutecznie prowadzi do poprawy jakości widzenia osób starszych, a indywidualnie dobrana korekcja pozwala cieszyć się wyraźnym obrazem nawet w przypadku poważniejszych schorzeń” – dodaje.

Dodatkowym fundamentem profilaktyki, poza kontaktem ze specjalistą (optykiem, optometrystą czy okulistą), jest również odpowiednia dieta. Posiłki bogate w witaminy A, C i E, a także w związki takie jak np. antocyjany, pomogą utrzymać nasz aparat wzrokowy w dobrym „stanie technicznym”. Osoby starsze powinny pamiętać również o owocach i warzywach, które zawierają cenną dla oczu luteinę i zeaksantynę. Składniki te zapobiegają takim schorzeniom jak zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej, na które cierpią przede wszystkim seniorzy.

Najczęściej występujące wady wzroku wśród seniorów

Choć nie wszystkie z niżej wymienionych problemów dotyczą wyłącznie seniorów (presbiopia, jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej, zaćma), to właśnie oni są na nie najbardziej narażeni. Każde z tych schorzeń charakteryzuje się zestawem cech, których nie powinniśmy bagatelizować. Co powinno nas wyraźnie zaalarmować?

• Presbiopia, zwana również starczowzrocznością. Właściwie nie jest to choroba ani wada wzroku, a naturalna konsekwencja starzenia. Z jej powodu starsze osoby przy czytaniu wyciągają rękę do przodu – litery z bliska stają się rozmazane i niewyraźne. Odległość potrzebna do wyraźnego obrazu wraz z postępem starczowzroczności zwiększa się, stąd potoczne określenie: „masz za krótką rękę do czytania”. Przypadłość ta nie jest groźna i nie powinna niepokoić, jednak tym samym powinna zmotywować nas do wizyty u specjalisty – okulisty lub optometrysty. Rozwiązaniem na tę sytuację są dwie pary okularów – jedna do czytania, druga do codziennego użytku.
• Jaskra – choć nie dotyczy wyłącznie osób starszych, to najczęściej występuje właśnie u seniorów. Polega na niszczeniu nerwu wzrokowego, co prowadzi do pogorszenia, a nawet utraty wzroku. Jak być świadomym postępu jaskry? To dość trudne, zwłaszcza że nie są znane dokładne przyczyny występowania tej choroby. Niepokoić powinny światłowstręt, częste łzawienie, tęczowe przebłyski, zaciemnienia spowodowane źródłem światła lub zwiększona trudność w przystosowaniu się do ciemności. W przypadku nagłego i silnego ataku jaskry, co wiąże się z bólem oka, łuku briowego, a nawet bólami brzucha i wymiotami – niezbędna jest szybka reakcja specjalisty.
• Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) jest kolejnym schorzeniem mocno związanym z wiekiem. Powodem dysfunkcji jest zaburzenie procesów plamki żółtej, znajdującej się w centrum siatkówki (odpowiada przede wszystkim za ostrość wzroku i widzenie barwne), czego konsekswecją może być nawet delikatne zaburzenie widzenia w centralnej części naszego pola widzenia. W  ekstremalnych wypadkach przy tym schorzeniu może dojść do mikrowylewów. Głównym czynnikiem ryzyka jest przede wszystkim wiek, a ponadto palenie tytoniu, nieododpowiednia dieta i siedzący tryb życia, a także czynniki genetyczne.
• Zaćma (katarakta) – choć to nie zasada, zaćma występuje głównie u osób w podeszłym wieku. Charakteryzuje się zmętnieniem pierwotnie przezroczystej soczewki oka, a to skutkuje niedokładnym odzwierciedleniem obrazu na siatkówce, zatraceniem ostrości, finalnie nawet ślepotą.

Co doradzi specjalista?

 „Kontakt z okulistą w przypadku wystąpienia którychś z powyższych objawów powinien być zdroworozsądkową rutyną” – kontynuuje Dr Andrzej Styszyński. „Nie wszystkie zmiany wzrokowe jesteśmy w stanie powstrzymać, niektóre zaburzenia widzenia są naturalną konsekwencją upływu naszych lat lub kwestią genetyki. Jednak ich skutki możemy minimalizować dzięki wczesnej profilaktyce. Np. jeszcze kilkadziesiąt lat temu osoba z zaćmą musiała borykać się z tym problemem prawie do końca życia. Dziś odpowiednio wcześnie zdiagnozowana może zostać usunięta podczas 20-minutowego zabiegu. Już niedługo, bo 20 października, obchodzimy Europejski Dzień Seniora. Wykorzystajmy tę okazję do wzmożenia dyskusji na temat osób starszych, ich zdrowia i aktywności społecznej” – dodaje.

Europejski Dzień Seniora to również okazja do dyskusji nad zdrowiem wszystkich Polaków. Prognozy wykazują, iż przez najbliższe kilkadziesiąt lat liczba osób w wieku 65 lat i powyżej będzie systematycznie rosnąć, a za około 40 lat udział tych osób w społeczeństwie zwiększy się ponad dwukrotnie[1]. Kwestia schorzeń osób starszych będzie zatem jeszcze bardziej istotna w kontekście całego społeczeństwa.

Trzeci wiek obojga oczu

Odpowiedni dobór okularów, dieta i styl życia to fundamenty naszej „gwarancji widzenia” na starsze lata. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę w trakcie wykonywania codziennych prostych czynności? Powinniśmy unikać oświetlenia generującego duże kontrasty, a także patrzenia na zogniskowane źródła światła. Nie powinniśmy czytać przy słabym oświetleniu, gdyż to nadmiernie męczy nasze oczy. Co więcej, jeśli większość dnia spędzamy przy komputerze, należy pamiętać o systematycznych przerwach, odpowiednim kącie nachylenia monitora oraz bezpiecznej odległości naszej twarzy od ekranu.

Więcej informacji na temat wad wzroku, sposobów ich korekcji oraz specjalistycznych badań, można znaleźć w filmach edukacyjnych Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej, zrealizowanych pod merytorycznym patronatem Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z udziałem optyków, optometrystów i okulistów. Materiały dostępne są pod adresem: http://www.krio.org.pl/filmy-edukacyjne   

Nadesłał: 38PR