Niepożądane interakcje leków – jak im zapobiec?
U 30% pacjentów zażywających leki stwierdza się potencjalnie niekorzystne interakcje. Dlatego z troski o maksymalizację bezpieczeństwa pacjenta w ramach Bazy Leków i Środków Ochrony Zdrowia (BLOZ) powstała specjalistyczna baza danych o niepożądanych interakcjach leków. Jakie daje możliwości?
Baza Interakcji w ramach Bazy Leków i Środków Ochrony Zdrowia powstała w pierwszej połowie lat 90-tych i cały czas trwa jej systematyczna aktualizacja. Do tej pory rejestruje 35 721 interakcji pomiędzy 1 371 substancjami leczniczymi znajdującymi się w lekach dopuszczonych do obrotu. Za pomocą codziennych elektronicznych raportów, specjaliści powiadamiani są o najnowszych doniesieniach pojawiających się w piśmiennictwie naukowym.
W tym momencie prawie 70% z zarejestrowanych interakcji ocenionych jest jako wymagające ostrożności i monitorowania skutków leczenia, a kolejne dwa i pół tysiąca stanowić może bezpośrednie zagrożenie. Znajomość niekorzystnych interakcji leków ma przyczyniać się do zwiększania bezpieczeństwa farmakoterapii służąc pacjentom oraz lekarzom i farmaceutom posługującym się systemami informatycznymi. Baza Interakcji może pomóc w zapobieganiu tak poważnym schorzeniom, jak zaburzenia rytmu serca, krwotoki, uszkodzenia wątroby czy nerek.
Szacuje się, że interakcje leków stanowią przyczynę ok. 3% hospitalizacji. Dzieje się tak, ponieważ nie ma leków całkowicie pozbawionych działań niepożądanych. Im więcej preparatów zażywanych jednocześnie, tym ryzyko szkodliwego oddziaływania również wzrasta. Liczba interakcji, w które może wchodzić dana substancja zależy od wielu czynników, jak sposoby jej wchłaniania, cele terapeutyczne, na które działa, a także metabolizm pacjenta. Wiedza na temat interakcji pomiędzy lekami stale ewoluuje, dlatego tak ważna jest systematyczna aktualizacja bazy.
Cały czas jesteśmy narażeni na niekorzystne oddziaływanie leków - należy jednak dążyć do minimalizowania takiej ewentualności. Niezwykle istotne jest uświadomienie sobie istniejącego zagrożenia, zarówno przez pacjenta, jak i lekarza czy farmaceutę. Wiedza na temat interakcji bardzo szybko się zmienia, dlatego należy kłaść nacisk na stały i rzetelny monitoring - do tego dążą eksperci pracujący nad Bazą Interakcji Leków.
Więcej na ten temat w kwietniowym wydaniu miesięcznika OSOZ.