2011-05-24
Sok, czy to w kartonie, czy w butelce, jest produktem w 100% pochodzącym z owoców lub warzyw. Jeśli nie mamy pod ręką świeżych warzyw i owoców, możemy właśnie sięgnąć po sok, który doskonale je zastępuje. Sok to idealny dodatek do drugiego śniadania, przekąska do szkoły lub pracy.

Sok wytwarza się w 100% z owoców lub warzyw, które wcześniej dojrzewają na polach i w sadach. Jest wyciskany bezpośrednio z owoców lub uzyskiwany z zagęszczonego soku owocowego (poprzez odtworzenie proporcji wcześniej odparowanej wody). Z niektórych owoców i warzyw produkuje się również soki przecierowe, np. marchwiowo-owocowe.
Warzywa i owoce powinny być składową każdego posiłku. Świeże warzywa i owoce pokrywają w dużym stopniu dzienne zapotrzebowanie na witaminę C, jednak w okresie wiosennym mają one z reguły mniejszą jej zawartość ze względu na okres i warunki przechowywania. Dlatego dobrym uzupełnieniem będzie porcja soku, np. pomarańczowego, lub nektaru z czarnej porzeczki – mówi dr n. med. Agnieszka Jarosz (Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie).

                 Sok do szkoły to smaczna i poręczna porcja witamin

Pamiętajmy, że dzieci lubią soki. Nie będą grymasić, gdy dostaną taką owocowo-warzywną porcję. Mimo że dziecko może nie przepadać za pomarańczą czy marchewką, pomysłowe ich podanie w formie soku stanie się smaczną przekąską, po którą bez wątpienia chętnie sięgnie. Sok ze względu na swoją wygodną formę (kartonik lub butelka) doskonale nadaje się na drugie śniadanie do szkoły. Soki pomagają zapoznawać dzieci z nowymi smakami owoców i warzyw oraz są idealnym sposobem na przemycenie do ich diety tych rodzajów warzyw i owoców, za którymi dzieci nie przepadają. Soki są dostępne przez cały rok, dzięki czemu zawsze możemy cieszyć się smakiem tych warzyw i owoców, na które sezon już minął. Na rynku dostępna jest szeroka oferta różnego rodzaju soków, dlatego też każdego dnia można wypróbować inne ich rodzaje. Smaki szybko się zmieniają, ale dzięki codziennym modyfikacjom jadłospisu możemy urozmaicić dietę. Im większa jest różnorodność produktów warzywno-owocowych w naszej diecie, tym bardziej jest ona urozmaicona i więcej cennych składników i substancji trafia do naszego organizmu.

                        Patrz, co pijesz – dlaczego warto czytać etykiety

Sięgając po coś do picia, warto sprawdzać na opakowaniu termin przydatności do spożycia i skład, by wiedzieć, z czego został wyprodukowany dany sok. Każdy producent jest zobowiązany podawać na opakowaniach dokładny skład produktu. Oznaczenie „sok” informuje nas, że produkt pochodzi w 100% z owoców (lub warzyw). Jest spora różnica między sokiem, nektarem a napojem, chociaż mają podobne opakowania i nazwy. Warto wiedzieć, że do soków i nektarów, jako jednych z nielicznych grup przetworów owocowych, nie wolno dodawać aromatów innych niż odebrane w czasie zagęszczania soku ani żadnych konserwantów czy barwników. Dzięki temu zachowują naturalny smak świeżych owoców lub warzyw. Długi termin przydatności soki zawdzięczają utrwalaniu przez pasteryzację oraz właściwemu opakowaniu. Przeważnie soki owocowe w Polsce nie zawierają dodatku cukru. W przypadku gdy owoce są zbyt kwaśne, można złagodzić smak przez dodanie cukru w ilości do 15 g/l (2 łyżeczkina litr), ale wtedy musi to być napisane na opakowaniu w składzie soku. Jeśli dodano więcej cukru, to na opakowaniu musi się dodatkowo znaleźć oznaczenie „słodzony”. Sok może być także wzbogacony w witaminy i minerały – jeśli tak jest, producent musi umieścić na opakowaniu informację o zastosowaniu tych dodatków.

Soki zachowują wszystkie naturalne walory smakowe, charakterystyczne dla świeżych owoców i warzyw. Jednak soki składające się w 100% z naturalnego soku z owoców nie zawsze smakują tak samo. To zupełnie naturalna cecha, ponieważ smak konkretnego produktu zależy od owoców, z których został wytworzony. A przecież każdy owoc jest inny, jego walory zależą od warunków pogodowych w miejscu w którym dojrzewał. Dlatego „taki sam” sok, tak jak owoce, z których jest wyciskany, może być mniej lub bardziej kwaśny bądź słodki. Jedno na pewno się nie zmienia: zawsze będzie to wysokiej jakości pyszny sok.

Nektar to rozcieńczony wodą sok, przecier albo mieszanina tych produktów. Minimalna zawartość soku w nektarze jest ściśle określona i różna dla poszczególnych owoców, np. min. 50% dla jabłka, czy pomarańczy i min. 25% dla porzeczki, czy aronii. Do nektaru można dodać więcej cukru niż do soku, ale jego ilość nie może przekroczyć 200 g/l słodzonego nektaru.
Napoje można podzielić na owocowe o zawartości soków owocowych min. 20% i pozostałe napoje bezalkoholowe, które nie zawierają soku lub zawierają mniej niż 20%; z dodatkiem lub bez dodatku dwutlenku węgla. Napoje mogą być barwione, aromatyzowane czy konserwowane chemicznie.

                                                                                                             Opakowania po sokach w ochronie środowiska

Zwróćmy uwagę na to, że zużyte po sokach i napojach opakowania tekturowe są poddawane recyklingowi, więc nie zalegają na wysypiskach, a tym samym nie obciążają środowiska. Dzięki wykorzystaniu surowców wtórnych zużywa się znacznie mniej energii potrzebnej na wydobywanie naturalnych dóbr przyrody. Miejmy na uwadze, że puste opakowania po sokach również powinny być segregowane, a nie wrzucane do ogólnych pojemników na śmieci. Nie wrzucajmy wszystkich odpadków razem. Dzięki temu chronimy zasoby naturalne, ponieważ zmniejszamy wtedy zużycie surowców uzyskiwanych z przyrody.

        Program „5 porcji warzyw, owoców lub soku” w trosce o zdrowie

Ogólnopolski program edukacyjny „5 porcji warzyw, owoców lub soku” ma spowodować zmianę nawyków żywieniowych na lepsze, a przede wszystkim na zdrowsze, poprzez zwiększenie świadomości na temat zdrowej diety oraz zachęcenie dzieci do spożywania warzyw, owoców i picia soków pięć razy dziennie. Jednak bez wsparcia rodziców, którzy są wzorcem dla dzieci, i pomocy ze strony szkoły zdrowe nawyki się nie ugruntują.

Dodatkowe informacje i porady na temat zdrowego odżywiania znajdują się na stronie ogólnopolskiego programu edukacyjnego „5 porcji warzyw, owoców lub soku”: www.5porcjiwszkole.pl. Celem programu jest zwiększenie świadomości na temat zdrowej diety na podstawie 5 porcji warzyw, owoców i soków. Na stronie programu znajduje się wiele przydatnych informacji na temat urozmaicania diety o owoce, warzywa i soki oraz mnóstwo ciekawych porad, które można wykorzystać „od zaraz”. Z pewnością będą one bardzo pomocne w codziennym życiu.
Program „5 porcji warzyw, owoców

Organizator:
KUPS                                   

Patronat honorowy:
Ministerstwo Zdrowia
Ministerstwo Edukacji Narodowej 
                        
Partner merytoryczny:
Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie

Patronaty Kuratorów Oświaty:
Podlaski Kurator Oświaty
Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty
Pomorski Kurator Oświaty
Lubuski Kurator Oświaty
Śląski Kurator Oświaty
Świętokrzyski Kurator Oświaty
Mazowiecki Kurator Oświaty
Łódzki Kurator Oświaty
Warmińsko-Mazurski Kurator Oświaty
Wielkopolski Kurator Oświaty
Podkarpacki Kurator Oświaty
Zachodniopomorski Kurator Oświaty
Lubelski Kurator Oświaty

Dalszych informacji udziela:
Justyna Zając 
smARTcat Sp. z o.o.
ul. Baletowa 104
02-867 Warszawa
T : (+48) 22 310 14 70 - 72
F : (+48) 22 310 14 73
K :  +48 608 021 127

Nadesłał: Ewa Hahn