WSPÓŁCZESNA RODZINA – CZY TAKA NOWOCZESNA?

Mimo zmieniającego się świata, rodzina jest ciągle jedną z najważniejszych wartości w życiu Polaków. Niemal wszyscy, przynajmniej w deklaracjach, chcą założyć szczęśliwą rodzinę i mieć dzieci. Kogo uważamy za rodzinę? Według odpowiedzi respondentów, rodzina to przede wszystkim dzieci i rodzice. Kontrowersje budzi już małżonek – za rodzinę uznało go zaledwie 54% badanych. Dalsi krewni: ciotki i wujkowie, rodzeństwo cioteczne, kuzyni, szwagrowie i szwagierki wskazywani są znacznie rzadziej, bo tylko przez 13% badanych osób.

Z jakim modelem rodziny mamy więc obecnie najczęściej do czynienia? Z badań przeprowadzonych na zlecenie ING Życie wynika, że wśród Polaków w wieku 25-50 lat dominuje rodzina tradycyjna – 74% respondentów określiło swój stan cywilny jako zamężna/żonaty. Systematycznie jednak rośnie liczba rozwodów. W 2009 roku zawarto 250 tys. nowych małżeństw, a rozwiodło się 65 tys. par (dla porównania, w latach 80. rozpadało się co 10. małżeństwo). Mimo że nadal dominuje tradycyjna rodzina, z mamą, tatą i dzieckiem/ dziećmi, to coraz częściej pojawiają się tzw. rodziny patchworkowe.

„Rodzina wygląda dziś inaczej. Typowy model to dwójka ludzi z jednym dzieckiem. Radykalnie zmieniła się też rola małżeństwa -  nie jest ono już konieczne do realizacji planów życiowych – także tych związanych z rodziną. Należy pamiętać, że poza małżeństwem rodzi się dziś co trzecie dziecko” – podkreśla dr Tomasz Sobierajski, socjolog z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Badanie ING Życie potwierdziło, że dominuje model rodziny z jedynakiem, jednak wiele gospodarstw domowych nie ma ani jednego dziecka. Rośnie także liczba tzw. singli – osób dorosłych, które nie założyły rodziny, oraz liczba osób starszych, które mieszkają samotnie. Na tym tle zmniejsza się w Polsce liczba dzieci. Ta zmiana jest wręcz dramatyczna. Aby zapewnić prostą wymianę pokoleń jedna kobieta powinna urodzić średnio 2,1 dziecka. Tymczasem w Polsce w roku 2009 wskaźnik ten wyniósł 1,39.

RODZINA = SZCZĘŚCIE?

Zdaniem Polaków w trudnej sytuacji życiowej możemy liczyć na wszechstronną pomoc rodziny. 75% badanych udzieliło pomocy w bieżących pracach domowych członkom swojej rodziny – najczęściej rodzicom i rodzeństwu. 48% opiekowało się chorym dzieckiem innego członka rodziny, aż 42% osobą przewlekle chorą. Czy w związku z tym jesteśmy zadowoleni ze swojego życia? Generalnie tak - jesteśmy zadowoleni i z dzieci (97%),
i z małżeństwa (93%), jak również ze stosunków z najbliższymi w rodzinie (93%). Jedynie sytuacja finansowa rodziny budzi trochę zastrzeżeń, ale i tu liczba zadowolonych (64%) przewyższa liczbę niezadowolonych.

„Wyniki te potwierdza także najnowsza Diagnoza Społeczna z 2011 roku – ponad 80% respondentów oświadczyło, że są szczęśliwi. Deklaracje te mogą zaskakiwać w kontekście kryzysu gospodarczego i wrodzonego talentu Polaków do narzekania” – mówi dr Tomasz Sobierajski.

PRZYSZŁOŚĆ RODZINY

Badania przeprowadzone na zlecenie ING Życie pokazują również, że rodzina kosztuje. I to coraz więcej. Czy w związku z tym Polacy myślą o przyszłości? Czy żyjemy „od pierwszego do pierwszego” i wydajemy całe zarobki, bez względu na ich wysokość? Czy też myślimy o przyszłości i staramy się oszczędzać, nawet małe sumy? A ubezpieczenia? Czy pamiętamy o nich, czy uważamy, że warto w nie inwestować?

„Większość Polaków nie posiada żadnych oszczędności, żyje „od pierwszego do pierwszego” lub na kredyt. Rodziny osób z najniższymi dochodami, bezrobotnych, niepracujących rzadziej posiadają jakiekolwiek oszczędności. Faktem jest, że im więcej zarabiamy, tym więcej oszczędzamy” – dodaje socjolog.

Współczesna rodzina się zmienia. Zmieniają się jej potrzeby. Stają przed nią nowe wyzwania. Powstają nowe modele rodzin. Mimo że coraz trudniejsze wydaje się utrzymanie rodziny, nadal stanowi ona dla nas wartość i inwestycję na przyszłość.