2016-10-18
Kultowy neon z baru Smok zaświeci w Galerii Turystyczna brama miasta, mecenas kultury i sztuki oraz centrum modowych wydarzeń – Galeria Krakowska obchodzi w tym roku swoje 10. urodziny.

Z tej okazji zorganizowała wystawę fotografii przedstawiających, jak na przełomie lat zmieniło się miejsce, gdzie obecnie znajduje się budynek Galerii. Dodatkowo mieszkańcy Krakowa będą mieli okazję po raz kolejny zobaczyć kultowy neon z baru Smok! Wystawę „Galeria Krakowska – wczoraj i dziś” będzie można zobaczyć w Hali Grodzkiej (poziom -1) do 30 października. 

W miejscu, gdzie jeszcze w 2004 roku stał kultowy bar Smok, plac targowy oraz stary dworzec PKS powstało jedno z największych w Małopolsce centrów handlowych – Galeria Krakowska. Budowę rozpoczęto w październiku 2004 r., a oficjalne otwarcie nastąpiło już dwa lata później - 28 września 2006 r. Z okazji swoich 10. urodzin Galeria Krakowska zorganizowała niezwykłą wystawę archiwalnych zdjęć przedstawiających historię tego miejsca od lat 20. XX wieku aż do współczesności. Jedną z największych atrakcji, zwłaszcza dla mieszkańców Krakowa, będzie możliwość zobaczenia kultowego neonu baru Smok.

Urodziny Galerii to świetna okazja do podsumowania, spojrzenia wstecz i przypomnienia jak wyglądała ta część Krakowa jeszcze przed powstaniem Galerii. Nie sposób zapomnieć o przeszłości, w końcu każde miejsce ma swoją historię, o której warto pamiętać. Dzięki tej wystawie mieszkańcy Krakowa będą mogli powrócić do przeszłości – podkreśla Jarosław Szymczak, dyrektor Galerii Krakowskiej.

Początek XX wieku

Pierwsze wzmianki o miejscu, gdzie obecnie znajduje się Galeria Krakowska pochodzą z wieku XVIII, kiedy jeszcze cały obszar ulic Pawiej i Lubicz stanowiły pola uprawne, zaś teren dzisiejszego Dworca Głównego należał do dzielnicy Wesoła. Tu w XIX w. wmurowano kamień węgielny pod budowę Kolei Krakowsko-Górnośląskiej, która została zakończona w 1847 roku. Z kolei naprzeciwko dzisiejszej Galerii Krakowskiej, znajdował się dworek należący do Macieja Brodowicza, a potem do słynnego działacza patriotycznego, kolekcjonera i filantropa Piotra Stanisława Moszyńskiego. Po jego śmierci dwór przeszedł w ręce kresowych ziemian: Wołodkowiczów herbu Rydwan, który to herb znajduje się tam po dziś dzień. Przed II wojną światową w Dworku Wołodkowiczów mieściło się Muzeum Etnograficzne, a do 2016 roku funkcjonował Urząd Pocztowy.

Czasy PRL

Przez okres PRL-u na terenie, gdzie obecnie mieści się Galeria Krakowska, czyli pod zegarem nad starym dworcu, znajdowało się najpopularniejsze miejsce spotkań młodych ludzi przed wspólnymi wypadami w góry. Pobliski plac pełnił wówczas rolę dojazdową do stacji PKP. Tam też znajdowało się wejście na perony, tylko dla osób posiadających bilety, tzw. peronówkę. Przed budynkiem, w okolicy znanego „globusa”, znajdowały się przystanki autobusów miejskich i postój taksówek, a przez lata był tam również zlokalizowany Dworzec PKS, który przeniesiono z pl. św. Ducha na kilka lat, a ostał się blisko 40.

Kultowy neon baru Smok w Galerii Krakowskiej

Na wystawie nie mogło zabraknąć zdjęć przedstawiających jedno z kultowych miejsc wszystkich mieszkańców Krakowa, czyli Bar Smok. Prawdopodobnie ten bar mleczny nigdy nie powstałby, gdyby nie konkurs skoków narciarskich w Zakopanem na początku lat 60. Początkowo zakładano, że bar przetrwa trzy lata, jak się okazało wytrzymał prawie pół wieku! Mieszkańcom Krakowa w pamięci zapadł zwłaszcza neon Smok, jeden z najbardziej rozpoznawalnych napisów i grafik świetlnych. Oryginalny neon uległ zniszczeniu, jednak replikę kultowego neonu będzie można ponownie zobaczyć
w Krakowie, tym razem zabłysnął w Galerii Krakowskiej podczas wystawy. Wykonawcą i fundatorem repliki w skali 1:5 jest Maciej Sokalla z Neonywdomu.pl Krakowskiej Pracowni Neonów. Na wystawie „Galeria Krakowska – wczoraj i dziś” opis neonu przygotowała Pani Plastyk Miasta, Agnieszka Łakoma. Jak podkreśla „przez wiele lat stanowił on wyjątkowy przykład dekoracji pawilonu baru mlecznego przy ul. Stanisława Worcella 1 w Krakowie. O unikatowości neonu baru Smok świadczy właśnie nieco humorystyczna, wymyślona przez plastyka forma graficzna smoka i indywidualnie opracowany krój pisma. Syntetyczna forma graficzna i zwarta kompozycja neonu była zazwyczaj podkreślona poprzez zastosowanie zróżnicowanej barwy światła, zależnie od gazu, jakim była wypełniona rurka z przeźroczystego szkła. W przypadku neonu baru Smok projektanci użyli do wypełnienia rurek dwóch gazów: argonu który daje kolor światła bladoniebieski i neonu o barwie czerwonej”.

Nowe oblicze GK

Od momentu otwarcia, czyli od 2006 r. Galeria stała się najpopularniejszym obiektem handlowym w całej Małopolsce. Położona w samym sercu Krakowa, w bezpośrednim sąsiedztwie Rynku Głównego, na stałe wpisała się w architekturę i krajobraz miasta. W przeciągu ostatnich 10 lat – od momentu otwarcia - Galerię odwiedziło blisko 380 mln osób, czyli połowa mieszkańców Europy. Z tego względu często nazywana jest ona turystyczną bramą miasta. Zlokalizowany przed Galerią plac Jana Nowaka-Jeziorańskiego nadal jest miejscem spotkań mieszkańców Krakowa, a ponadto stał się centrum wydarzeń organizowanych przez Galerię Krakowską.

Wystawa „Galeria Krakowska – wczoraj i dziś” przedstawia fotografie pokazujące historię tego miejsca. Archiwalne zdjęcia na wystawę udostępniło Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Plastyk Miasta, Pan Jacek Stokłosa i Jacek Boroń. Z kolei współczesne fotografie Galeria otrzymała m.in. od krakowskich fotografów: Jana Ulickiego i Sabiny Nosalskiej. Wystawę „Galeria Krakowska – wczoraj i dziś” można podziwiać do 30 października 2016 r. w godzinach otwarcia Galerii w Hali Grodzkiej na poziomie – 1. Patronat nad wydarzeniem objęło Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. 

Nadesłał: PRinspiration