2017-04-26
Wysoka gorączka, dotkliwy ból głowy, intensywne wymioty, narastająca sztywność w karku, światłowstręt – tak najczęściej objawia się rozwijające się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – które obok sepsy jest jedną z postaci choroby inwazyjnej. To bardzo poważna i podstępna choroba, która może doprowadzić do śmierci nawet w ciągu kilku godzin, szczególnie jeśli jest efektem zakażenia meningokokami. Światowy Dzień Zapalenia Opon Mózgowo – Rdzeniowych, obchodzony 24 kwietnia, to dobra okazja do tego, aby dowiedzieć się więcej na temat tej choroby i jej profilaktyki. A o tym, jak się przed nią uchronić warto mówić – badania pokazują bowiem, że wiedza na ten temat wciąż nie jest wystarczająca.   

Po pierwsze, warto wiedzieć, że… inwazyjna choroba meningokokowa (IChM), która może przebiegać pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i sepsy, to choroba, której nie wolno lekceważyć – można na nią zachorować w każdym wieku, jednak szczególnie narażone na zachorowanie są niemowlęta, dzieci i młodzież. Co szczególnie ważne - w diagnozie IChM liczy się każda minuta: chociaż choroba zdarza się stosunkowo rzadko, jednak może doprowadzić do śmierci w ciągu kilku godzin. U osób, które przeżyły IChM, choroba została rozpoznana odpowiednio wcześnie. U niektórych osób dochodzi jednak do trwałego okaleczenia, zaś u innych całkowity powrót do zdrowia jest długotrwały. Według wstępnych danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny, w 2016 r. w Polsce na zapalenie opon mózgowych i sepsę spowodowane przez meningokoki zapadło 165 osób.

Po drugie, warto wiedzieć, że… bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych może mieć różne przyczyny – główne z nich to meningokoki (Neisseria meningitidis), bakterie pałeczki hemofilnej typu b i pneumokoki. Ponad połowa osób (55 proc.), które w 2016 r. doświadczyły zakażenia meningokokami, zachorowała na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Najczęstsze objawy tej choroby to gorączka, ból głowy, wymioty, światłowstręt i sztywność karku. Jedna na pięć osób (około 20 proc.), które przeżyły zapalenie opon mózgowych spowodowane przez meningokoki, cierpi na długotrwałe konsekwencje choroby, takie jak uszkodzenie mózgu, choroba nerek, utrata słuchu czy amputacja kończyn.

Po trzecie, warto wiedzieć, że… meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – to poważna infekcja błony otaczającej mózg i rdzeń kręgowy. Jego przyczyną są meningokoki – bakterie, które dostają się do organizmu najczęściej drogą kropelkową albo przez bezpośredni kontakt z wydzieliną dróg oddechowych osoby chorej lub częściej bezobjawowego nosiciela. Meningokoki to cała rodzina bakterii. Występują w 12 różnych grupach, w Polsce dominują grupy B i C. Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) jest uznawana za najcięższy rodzaj bakteryjnego zakażenia nabytego poza szpitalem i może występować pod postaciami posocznicy (sepsy) oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. To bezwzględna i groźna choroba – co 8 minut 1 osoba na świecie umiera z powodu zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych, wywołanego właśnie przez meningokoki. IChM może w ciągu 24 godzin doprowadzić do śmierci, a przy tym bywa trudna do zdiagnozowania. Współczynnik śmiertelności wśród chorych na inwazyjną chorobę meningokokową w 2015 roku wyniósł 13 proc. ogółem, zaś dla dzieci poniżej pierwszego roku życia – 22,6 proc.

Po czwarte, warto wiedzieć, że… ochrona przed inwazyjną chorobą meningokokową jest możliwa poprzez szczepienia ochronne. W Polsce to niemowlęta i małe dzieci powinny być w pierwszej kolejności szczepione przeciwko meningokokom grupy B. Szczepić przeciwko meningokokom grupy B można dzieci już po ukończeniu 2. miesiąca życia. W Polsce szczepienia przeciwko meningokokom należą do grupy szczepień zalecanych, czyli płatnych.

Po piąte, warto wiedzieć, że… badania, przeprowadzone przez Millward Brown na zlecenie GSK pokazują, że wciąż pozostaje wiele do zrobienia, jeśli chodzi o wykonywanie szczepień przeciwko meningokokom i o społeczną wiedzę na ten temat. Zgodnie z wynikami badań, w Polsce 58 proc. kobiet w ciąży i mam dzieci w wieku do 6 miesięcy posiada wiedzę na temat szczepień przeciw meningokokom, jednak tylko 9 proc. z nich wie, w jakim wieku należy poddać dziecko szczepieniu. Wśród matek najbardziej znanym objawem zakażenia meningokokami jest gorączka, jednak ponad połowa badanych matek (51 proc.) nie ma wiedzy o objawach tej choroby. Badania wskazują, że potrzeba poszerzania wiedzy na temat zakażeń meningokokowych wśród mam w Polsce jest wciąż znacząca – ta wiedza jest kluczowa, aby skutecznie zapobiegać, wcześnie rozpoznawać i leczyć inwazyjną chorobę meningokokową, ponieważ wczesne rozpoznanie i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia jest istotnym czynnikiem poprawiającym rokowania u dzieci, a stosowanie szczepień jest najlepszą metodą profilaktyki przed meningokokowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.

Więcej informacji o zakażeniach meningokokowych znajdziesz pod adresem www.wyprzedzmeningokoki.pl.

Nadesłał: MCConsultants