2016-12-14
Związek Zawodowy Aktorów Polskich zaprezentował Wzorcowy Układ Zbiorowy i namawia do jego implementacji.

Dokument mający na celu  unowocześnienie pracy w teatrach i poprawę warunków pracy aktorów powstał w oparciu o działania największych artystycznych związków zawodowych Europy Zachodniej, które podpisały podobne umowy z ośrodkami władzy w swoich krajach oraz przepisy dyrektyw i rezolucji Komisji Europejskiej, UNESCO oraz FIA (International Federation of Actors).  

„W imieniu całego środowiska aktorów teatralnych w Polsce, które od wielu lat spotyka się z coraz większym brakiem zrozumienia dla swoich potrzeb, zachęcamy do wdrożenia układu zbiorowego w każdym polskim teatrze. Coraz częściej czujemy się jak zakładnicy niedoskonałych ustaw, kodeksów i umów, a nie jak elita nadająca kształt polskiej kulturze. Występujemy w obronie nie tylko praw wszystkich aktorów, ale przede wszystkim narodowego dobra, jakim jest sztuka teatru. Pragniemy, by udało się poprawić nie tylko nasze warunki pracy, ale zmodernizować pracę teatrów, a co za tym idzie, stworzyć sztuce teatru możliwości doskonalenia istniejących form artystycznych, a także poszukiwania nowych, tak by kultura w Polsce harmonijnie się rozwijała. Wszystko po to, by dostarczać pięknych przeżyć i wrażeń naszym widzom" - powiedziała Maja Barełkowska, przewodnicząca Zarządu Głównego ZZAP.

 

Wzorcowy Układ Zbiorowy proponowany przez Związek Zawodowy Aktorów Polskich przewiduje między innymi:

- zapewnienie aktorom godnych warunków pracy

- uregulowanie czasu pracy - stałe godziny prób, stały plan pracy znany z dwutygodniowym wyprzedzeniem

- zagwarantowanie czasu wolnego (poniedziałek stałym dniem wolnym od pracy!)

- podwyższenie płacy zasadniczej do poziomu 80 procent średniego wynagrodzenia u organizatora pracy teatru (to organ samorządowy finansujący i prowadzący dany teatr)

- minimalne wynagrodzenie zasadnicze na poziomie 2 tys. złotych brutto

- minimalne honorarium za spektakl w wysokości 70 złotych brutto

- zapewnienie stałego zatrudnienia w teatrze aktorkom po 50 roku życia oraz aktorom po 55 roku życia z 15 letnim stażem pracy. Pensje dla tej grupy aktorów (ok 200 osób w Polsce) mogłoby wypłacać Ministerstwo Kultury I Dziedzictwa Narodowego

- STOP zatrudnianiu aktorów na ¼, ½ czy ¾ etatu

 „Niezwykle trudna sytuacja aktorów dotyczy zwłaszcza tych , którzy posiadają etat w jednym teatrze  i nie mają możliwości podjęcia dodatkowej pracy poza nim. Dla nich  każdy dzień jest często wstydliwym zmaganiem z niedostatkiem. Należy zwrócić uwagę na to, że praca aktora ma charakter konceptualny i często nie da się, tak jak w przypadku innych zawodów, wyznaczyć stałych godzin pracy. Pracujemy wieczorami i w weekendy,  a przed spektaklami mamy wielogodzinne próby, uczymy się roli.  Zależy nam na uporządkowaniu i zorganizowaniu czasu pracy, gdyż charakter tego zawodu powoduje, że bardzo trudno jest godzić pracę z życiem prywatnym, obowiązkami  rodzinnymi czy zwyczajnie odpocząć. Ta sytuacja łączy się często z chaosem organizacyjnym i brakiem planu pracy w teatrze" - powiedział  Maksymilian Rogacki, członek Prezydium Zarządu Głównego ZZAP.

Wzorcowy Układ Zbiorowy, jaki proponuje Związek Zawodowy Aktorów Polskich, jest zbiorem praw i obowiązków regulującym wzajemne stosunki pracodawcy i pracownika w teatrze. W odróżnieniu od zwyczajowych reguł, dobrych praktyk, bądź regulaminów, Układ Zbiorowy wyraża zarówno potrzeby dyrekcji, jak i zespołu aktorskiego, obowiązuje niezależnie od kadencji dyrektora i jest jedynym dokumentem biorącym pod uwagę interesy wszystkich pracowników.  W większości krajów europejskich aktorskie związki zawodowe zawarły podobne porozumienia z ośrodkami władzy, dzięki temu uporządkowano tam przepisy i zagwarantowano przestrzeganie podstawowych praw pracowniczych w specyficznych warunkach pracy środowiska aktorskiego. W Polsce kodeks pracy nie przewiduje specjalnych regulacji przepisów dla aktorów. W efekcie, system organizacji pracy aktorów bywa chaotyczny, daje pole do manipulacji i nadużyć.

Związek Zawodowy Aktorów Polskich to jedyna ogólnopolska, niezależna organizacja zrzeszająca i reprezentująca zbiorowe interesy zawodowe aktorów profesjonalnych, absolwentów wydziałów aktorskich i lalkarskich PWST i AM oraz wydziałów wokalno - aktorskich PWSM i AM. ZZAP jest członkiem International Federation of Actors, zrzeszającej wszystkie europejskie i światowe związki zawodowe aktorów. Zadaniem ZZAP jest zapewnienie swoim członkom wszelkiego rodzaju pomocy dotyczącej potrzeb materialnych, socjalnych, społecznych czy kulturalnych oraz praca nad stworzeniem silnego i spójnego środowiska aktorskiego.

Nadesłał: Agpress